Janko z Czarnkowa (Jancone de Czarnekow ok.1325/1330-1387), polski kronikarz, archidiakon gnieźnieński i podkanclerzy. Urodził się ok. 1320 r. w rodzinie Bogumiła - wójta czarnkowskiego, komendanta straży broniącej ludność przed ciągłymi najazdami margrabiów brandenburskich. Brał udział w staraniach królewskich o założenie uniwersytetu w Krakowie. Ciesząc się poparciem króla Kazimierza Wielkiego został podkanclerzym królewskim, a w 1367 r. archidiakonem gnieźnieńskim. 
   Jego sympatie i antypatie polityczne uwikłały go w procesy, utratę dóbr, a nawet banicję.  Uzyskawszy odwołanie banicji powrócił do kraju w 1374 r. i osiadł w Gnieźnie, odzyskując utracony archidiakonat. Po 1382 r. został administratorem dóbr arcybiskupich. Gromadził w tym okresie materiały historyczne i pisał swą Kronikę, która jest niezwykłym świadectwem tamtych czasów.
   Dzieło Jana z Czarnkowa jest pierwszą z kronik średniowiecznych i pierwszym w literaturze polskiej utworem noszącym cechy pamiętnika i satyry politycznej. Kronika ma wielką wartość historyczną. Opisuje obyczaje dworskie i rycerskie oraz istotne wydarzenia polityczne. Koniec władzy dynastii Piastów, unia polsko-węgierska i rządy pierwszego obcego monarchy na tronie Polski, to burzliwy okres naszej historii. Jan z Czarnkowa był nie tylko obserwatorem tych wydarzeń, ale i uczestnikiem, dlatego jego kronika stanowi cenne źródło wiedzy z lat 1370-1384.